علائم، علل و درمان پارگی مینیسک زانو
پارگی مینیسک زانو به معنای آسیب به دیسکهای غضروفی در مفصل زانو یا همان مینیسک است. مینیسکها میتوانند پاره یا بریده شوند.در این مقاله با علائم، علل و درمان پارگی مینیسک زانو با عناوین زیر آشنا میشوید:
- پارگی مینیسک زانو چیست؟
- علائم
- علت پارگی مینیسک
- راههای تشخیصی
- روش های درمان
- روشهای جلوگیری از پارگی مینیسک
- تأثیر فیزیوتراپی پارگی مینیسک زانو
پس با ما همراه باشید.
پارگی مینیسک زانو چیست؟
پارگی مینیسک زانو
پارگی مینیسک، آسیبی است که به دیسکهای غضروفی هلالی شکل مفصل زانو وارد میشود. مینیسک ممکن است به علتهای مختلف مثل فشار یک نیروی خارجی، پاره یا بریده شود، البته گاهی اوقات هم به دلیل افزایش سن یا ژنتیک از بین میرود .زانو از یک مینیسک داخلی و خارجی تشکیل شده است که بهخاطر شکل گوهای و هلالی خود، باعث حرکت بهتر زانو در حالتهای مختلف میشود.
دیسکهای غضروفی، از دو سوم آب و یکسوم کلاژن تشکیل شده است که بهعنوان ضربهگیر و تقسیمکنندهی بار یا فشار در زانو، عمل میکنند.مینیسک داخلی بهصورت سفت و محکم به مفصل زانو چسبیده است؛ بنابراین نسبت به مینیسک خارجی انعطافپذیری کمتری دارد و در مقابل حرکات چرخشی خارجی حساستر است. در نتیجه، بیشتر پارگیها در قسمت مینیسک داخلی اتفاق میافتد.
دستهبندی پارگی مینیسک
پارگی مینیسک زانو بر اساس جهت آن تقسیمبندی میشود؛ پس میتوان آنها را در محور طولی یا افقی دستهبندی کرد:
پارگی محور افقی:
- عمودی
- افقی
پارگی محور طولی:
- شعاعی
- افقی
- طولی
پارگی مینیسک زانو باتوجهبه شدت یا میزان آسیبدیدگی به چهار درجه تقسیم میشود.
درصورتیکه پارگی درجه ۱ یا ۲ باشد، میتوان آن را با روشهای معمولی درمان کرد، چون هنوز پارگی به سطح مینیسک نفوذ نکرده و بهصورت طبیعی قابلدرمان است. امّا پارگی درجه ۳ یا ۴ نیاز ضروری به جراحی دارد، البته فیزیوتراپی بعد از جراحی برای بهبود حرکت زانو بسیار مهم است.
طبق تحقیقات مراکز معتبر علمی: مردان دوبرابر زنان به پارگی مینیسک دچار میشوند که آن هم در محدوده سنی بین ۳۰ تا ۵۰ سال است.
علائم پارگی مینیسک زانو
علائم پارگی مینیسک زانو عبارتاند از:
- تمایل به گیر یا قفل شدن زانو
- ناتوانی در خم کردن یا صاف کردن کامل پای خود
- حس ترکیدن در زمان آسیبدیدگی
- تورم
- درد زانو
- شنیدن صداهایی مثل: شکستن یا ترکخوردگی
- احساس درد در زمان استرس
بیمار اوایل ممکن است درد زیادی نداشته باشد. حتی با وجود مصدومیت بهراحتی بازی یا ورزش کند، امّا با زیادشدن التهاب، درد زیاد شروع میشود!
علل پارگی مینیسک زانو
علل پارگی مینیسک زانو
مینیسک با فشار مستقیم یا چرخش اجباری زانو، بهراحتی پاره میشود. چرخش ناگهانی، بلندکردن اجسام سنگین، اضافهوزن و چمباتمه زدن طولانی میتواند باعث آسیب زانو شود. در نتیجه بسیاری از ورزشکاران در معرض این مشکل قرار دارند. ورزشهایی که نیاز به چرخش و توقف ناگهانی دارند ممکن است شما را به پارگی مینیسک دچار کنند. برخی از این ورزشها عبارتاند از:
- تنیس
- فوتبال
- بسکتبال
- والیبال
- اسکی
- وزنهبرداری
خطر پارگی مینیسک در مبتلایان به آرتروز و افراد مسن بیشتر است، در واقع زمانی که غضروف زانو ضعیفتر و نازکتر میشود، بیشتر مستعد پارگی مینیسک است.
راه های تشخیص پارگی مینیسک زانو
پزشک از دو روش میتواند پارگی را تشخیص دهد که عبارتاند از:
- معاینه بدنی
- تصویربرداری
تصویربرداری شامل چهار مورد زیر است:
- اشعه ایکس زانو
- امآرآی
- سونوگرافی
درمان پارگی مینیسک زانو
برای بهترشدن یا ازبینبردن کامل درد و نیز بازیابی حرکت زانو، بسته به سن بیمار و شدت بیماری، این مشکل بهصورت محافظهکارانه یا با کمک جراحی درمان میشود.
درمان محافظهکارانه پارگی مینیسک زانو به چه صورت است؟
این نوع درمان شامل موارد زیر میشود:
- استراحت دادن به زانو
- استفاده از عصا برای جلوگیری از فشار وزنی روی زانو
- بالا آوردن زانو برای کاهش التهاب و تورم
- استفاده از بانداژ یا زانوبند
- فیزیوتراپی یا درمانهای دارویی برای تقویت عضلات زانو
- ماساژ درمانی
- آب درمانی
درمان پارگی یا التهاب مینیسک زانو با جراحی به چه شکل انجام میشود؟
اگر زانوی شما به درمانهای فوق جواب ندهد، پزشک ممکن است جراحی آرتروسکوپی را توصیه کند.
روش جراحی مینیسک زانو به صورت زیر است:
- ایجاد یک برش کوچک در زانوی شما
- واردکردن دوربین از طریق برش ایجاد شده برای درمان مینیسک آسیبدیده و ترمیم آن
معمولاً این مدل جراحی، یک ساعت طول میکشد.
بهصورت معمول، بیماران میتوانند در همان روز جراحی به منزل بروند و بعد از چند روز در تمرینات فیزیوتراپی شرکت کنند.
اگر عمل جراحی شما فقط شامل ترمیم مینیسک باشد، بهبودی و توانبخشی حدود شش هفته طول میکشد. در این مدت باید از زانوبند و عصا استفاده کنید.
چگونه از پارگی مینیسک زانو جلوگیری کنیم؟
روشهای زیر برای جلوگیری از پارگی مینیسک زانو بسیار مفید است:
- ماهیچههای زانو و ران خود را تقویت کنید
- از کفشهای مناسب، برای هر ورزش استفاده کنید
- قبل از شروع فعالیت ورزشی، گرم کنید
- اگر زانوی ضعیفی دارید، از زانوبند استفاده کنید
- بهصورت مداوم تمرینات کششی را انجام دهید
- بهصورت ناگهانی، فعالیت ورزشی را افزایش ندهید
تأثیر فیزیوتراپی برای درمان پارگی مینیسک زانو
فیزیوتراپی بر درمان پارگی مینیسک زانو
فیزیوتراپی نهتنها برای درمان محافظهکارانه پارگی مینیسک، بلکه برای پس از جراحی، بسیار مهم و ضروری است. به عبارتی دیگر، زانوی ضعیفشده باید بهآرامی از طریق برنامههای تمرینی و فیزیوتراپی، ترمیم و بازسازی شود.
در ضمن الکتروتراپی به صورت قابلتوجهی، سرعت بهبودی را بالا میبرد. برای انجام الکتروتراپی شما میتوانید از خدمات فیزیوتراپی در منزل کلینیک قرار استفاده کنید.
برای پارگی مینیسک زانو فیزیوتراپی بهتر است یا جراحی؟
تحقیقات نشان میدهد که نتیجه طولانیمدت جراحی در مقابل فیزیوتراپی برای پارگی مینیسک زانو، ممکن است نتایج مشابهی را در برخی بیماران به همراه داشته باشد.
مجله نیوانگلند مطالعهای را بر روی ۳۵۱ بیمار انجام داد تا نتیجهی فیزیوتراپی در مقابل جراحی را مشاهده کند. این تحقیق نشان میدهد که تفاوت معناداری در عملکرد زانو، شش ماه بعد از جراحی و فیزیوتراپی وجود ندارد.
درهرصورت اگر فیزیوتراپی را برای پارگی مینیسک زانو شروع کنید و درد زانوی شما ادامه یابد، همیشه میتوانید جراحی را انتخاب کنید.
البته این مثل یک خیابان یکطرفه است، چون بعد از جراحی هم به فیزیوتراپی احتیاج دارید و بدون آن نمیتوانید به بهبودی کامل برسید!
از کجا متوجه شویم که فیزیوتراپی برای ما مناسب نیست و باید سراغ جراحی برویم؟
- زانو دردی که بعد از سه یا چهار هفته فیزیوتراپی، همچنان باقی بماند
- مشکل در راهرفتن، نشستن یا بالارفتن از پلهها دارید
- اگر در زانوی خود دچار تورم و التهابِ مداوم هستید
- در صورت تشخیص پزشک متخصص
سؤالات متداول
1. آیا میشود با مینیسک پاره شده راه رفت؟
معمولاً مینیسک پاره شده، درد کمی در زانو ایجاد میکند. درد اغلب در حین حرکات چرخشی یا چمباتمه زدن شدیدتر میشود. در نتیجه اگر مینیسک پاره شده باعث قفل شدن زانو نشود، فرد میتواند بدون هیچ دردی راه برود، بنشیند، بایستد و بخوابد.
2. آیا مینیسک پاره شده بدون جراحی یا فیزیوتراپی خوب میشود؟
بعضی از افراد فکر میکنند مینیسک پاره شده بدون جراحی یا فیزیوتراپی خوب میشود، امّا در حقیقت انواع مختلفی از پارگیهای مینیسک وجود دارد. اگر پارگی شما در یکسوم خارجی زانو باشد، ممکن است خودبهخود درمان شود.
نتیجهگیری
در این مقاله با پارگی مینیسک زانو، علائم، علل و راههای درمانی آن آشنا شدید.
پارگی مینیسک زانو میتواند یک وضعیت دردناک برایتان باشد و شما را در رفتوآمد و انجام کارهای ساده و روزمره مانند راهرفتن، خریدکردن و… محدود کند.
عوامل زیادی باعث مشکلات زانو میشود که باید از طریق پزشک، پیگیری کنید. در نتیجه اگر زودتر به آن رسیدگی شود، میتوانید بدون جراحی و فقط با درمانهای فیزیوتراپی و دارویی، مداوا شوید.