منوال تراپی
استفاده از تکنیک های دستی در کنار دیگر شیوههای فیزیوتراپی، در درمان مشکلات اسکلتی-عضلانی میتواند تاثیرگذاری بالایی داشته باشد و باعث شود بیمار در مدت زمان کوتاهی، نتیجه بهتری دریافت کند. بنابراین منوال تراپی یا درمان دستی در فیزیوتراپی، یکی از روشهای نوین است که طی آن فیزیوتراپیست روی مفاصل دست، پا، ستون فقرات و ... مانورهایی را انجام میدهد تا روند درمان با سرعت بیشتری انجام شود. این شیوه درمان، علاوهبر کاهش دردهای اسکلتی-عضلانی، در کاهش استرس نیز نقش دارد. حال این روش درمانی در کلینیک فیزیوتراپی قرار انجام میشود.
منوال تراپی چیست؟
درمان دستی در فیزیوتراپی با توجه به شرایط هر بیمار بهصورت شخصی تنظیم میشود. در حقیقت فیزیوتراپیست بیمار را معاینه میکند و بر اساس وضعیت فرد، درمانهای دستی مخصوص در برنامه درمانی قرار خواهد گرفت. تکنیکهای گوناگونی وجود دارد که فیزیوتراپیستها برای درمان بیمار از آنها استفاده میکنند، اما انتخاب نوع تکنیک به شرایط فرد وابسته خواهد بود. باید متذکر شد هدف از درمان دستی در فیزیوتراپی، تسکین ماهیچههای تنشدار، بهبود عملکرد مفاصل، تحریک بافتهای نرم و کاهش دردهای ناشی از آسیبهای فیزیکی است.
در کدام یک از شاخههای فیزیوتراپی میتوان از منوال تراپی استفاده کرد؟
استفاده از تکنیک های دستی که از جدیدترین تکنیکها هستند، امروزه در جهت درمان بخشهای مختلف بدن مورد استفاده قرار میگیرند و موجب کاهش تنش، استرس و درد میشوند. نواحی که میتوان از این شیوه درمان برای آنها استفاده کرد، عبارتند از:
- ستون فقرات
- گردن
- شانه
- کمر
- دست
- لگن
- ران
منوال تراپی چگونه انجام میشود؟
این شیوه از درمان باید تنها توسط فیزیوتراپیست انجام شود. در حقیقت پزشک این روش درمانی را با حرکت دادن مفصلها در جهتهای مختلف، کشش مفاصل و عضلات، جا انداختن مفاصل، ماساژهای عمقی روی بافتهای بدن و تکنیکهای فشاری انجام میدهد. دقت داشته باشید که هیچ از یک این اقدامات را خودتان انجام ندهید، زیرا در صورت انجام کوچکترین خطایی، مشکلات بسیاری برای سلامتی شما پیش خواهد آمد.
درمان دستی در فیزیوتراپی یکی از شیوههای موثر است که میتوان از تکنیکهای آن در جهت درمان آسیب گردن، آسیب کمر و دیگر نواحی بدن اشاره کرد. فیزیوتراپیست در چنین موقعیتی، ناحیه آسیبدیده که درد دارد را لمس میکند و با ماساژ دادن این قسمت باعث بهبود التهاب، افزایش جریان خون در ناحیه مورد نظر، تحرک و انعطاف پذیری میشود. حال در ادامه به روشهای انجام منوال تراپی اشاره خواهیم کرد.
EMT یا تکنیک انرژی عضلانی
این شیوه بیشتر برای افرادی که به مشکل اسپاسم عضلانی دچار هستند انجام میشود، زیرا هدف از انجام آن تقویت عضلات، افزایش دامنه حرکتی عضو آسیبدیده و بهبود عملکرد رباطهای ضعیف شده است.
حرکت مفاصل
فیزیوتراپیست برای انجام این روش، از حرکت دست خود استفاده میکند و با این کار باعث کشش مفصل و بافتهای اطراف آن میشود. در نتیجه عملکرد طبیعی و سابق مفصل برمیگردد که این موضوع باعث کاهش درد بیمار میشود.
کشش عضلات
کشش عضلات از شیوههای موثر درمان دستی در فیزیوتراپی است. این شیوه در مدت زمان معینی انجام میشود، برای مثال بیمار بین 30 تا 90 دقیقه، در یک موقعیت خاص قرار میگیرد تا عضلاتی که منقبض هستند، شل شوند. همچنین فیزیوتراپیست عضلهای که دچار درد و مشکل است را کشش میدهد تا اسپاسم عضلات، تنشهای موجود در بافتها و بهطور کلی دردها کاهش پیدا کند.
میوفاسیال یا آزادسازی مفاصل
فیزیوتراپیست با استفاده از این تکنیک، انعطافپذیری بدن بیمار را افزایش میدهد که این موضوع به کاهش درد و کاهش محدودیتهای مفاصل منجر خواهد شد. دقت داشته باشید که بافت فاشیا بدون هیچ محدودیتی حرکت میکند و کشیده میشود و زمانی که در حالت نرمال قرار دارد، ثابت است. اما اگر به این بافت آسیب فیزیکی وارد شود، توانایی خود را از دست میدهد و منقبض میشود. در چنین موقعیتی، فیزیوتراپیست از شیوه آزادسازی مفاصل کمک میگیرد و عملکرد ناحیه مورد نظر را بهبود میبخشد.
مزیتهای درمان دستی در فیزیوتراپی
درمانهای دستی علاوه بر اینکه در درمان موضعی درد نقش دارند، فواید دیگری خواهند داشت. بنابراین اگر بخواهیم به مهمترین این فواید اشاره کنیم، میتوان موارد زیر را نام برد.
- رفع اسپاسمهای عضلانی
- افزایش میزان گردش خون
- کاهش التهابهای موجود در بافتهای نرم بدن
- کاهش استرس و فشارهای وارد بر عضلههای بدن
- بهبود عملکرد مفاصل و بهبود محدودیتهای حرکتی
- موثر در بهبود توانایی حرکتی افرادی که عمل جراحی انجام دادهاند.
- آزادسازی و تحریک ساخت هورمونهای ضد درد که نتیجه آن کاهش دردهای عضلانی-اسکلتی است.
- بسیاری از مشکلات مانند کمردرد، گردن درد و بسیاری از مشکلات ستون فقرات کامل درمان خواهند شد.
انجام تکنیک های دستی به چه افرادی پیشنهاد میشود؟
انجام تکنیک های دستی به بسیاری از مشاغل توصیه میشود. برای مثال امدادگران، آتشنشانها، کارمندان، افرادی که دائما پشت میز هستند، باید از این شیوه درمان استفاده کنند، زیرا این دست از افراد به سبب شغلهایی که دارند، دچار گرفتگی عضلات میشوند و اگر این گرفتگیها بهموقع برطرف نشوند، به سلامت بدنی شما، مانند سلامتی ستون فقرات و دیگر اندامها آسیب وارد میشود.
منع کاربرد منوال تراپی
منوال تراپی بهطور کلی توسط متخصص فیزیوتراپی انجام میشود، از همین رو هیچ عارضه جانبی نخواهد داشت، البته انجام این شیوه درمانی به همه توصیه نمیشود، زیرا میتواند مشکلات بیشتری را به همراه داشته باشد. برای مثال اگر فرد بیماری خاص داشته باشد، ممکن است با انجام درمانهای دستی بیشتر دچار مشکل شود. از همین رو اگر شما هر یک از موارد زیر را دارید، توصیه میشود از انجام این دست از تکنیکها خودداری کنید.
- مبتلا به بیماریهای خونی
- نرمی مفاصل
- تعویض مفاصل و انجام جراحی
- داشتن سابقه خونریزی داخلی مفصل
جمعبندی
درمان دستی در فیزیوتراپی یک روش فیزیکی و بسیار کاربردی در جهت تسکین دردهای مفصلی-عضلانی است و بیشتر برای درمان کمر درد، گردن درد، درد دستها و پاها مورد استفاده قرار میگیرد. در حقیقت این شیوه از درمان شرایطی را فراهم میکند که تواناییهای فرد بهبود پیدا کنند و محدودیتهای حرکتی نیز کاهش یابند.