انواع روش ها برای درمان نرمی غضروف کشکک زانو (کندرومالاسی پاتلا)

یکی از بیماری‌های شایع زانو، بیماری نرمی غضروف کشکک زانو یا کندرومالاسی پاتلا نام دارد، که بر اثر نرم‌شدن و آسیب‌دیدن غضروف پشت کشکک زانو ایجاد می‌شود. علائم بیماری کندرومالاسی عبارتند از: احساس درد و تورم در ناحیه‌ی جلوی زانو و همچنین ایجاد صداهای کلیک ‌مانند در هنگام حرکت‌دادن زانو. این بیماری اغلب در بین ورزشکاران جوان و سالم دیده می‌شود و بیشتر نوجوانان و جوانان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. کندرومالاسی در خانم‌ها نسبت به آقایان شیوع بیشتری دارد.

سندرم زانوی دونده بیماری است که اغلب به اشتباه به ‌جای بیماری نرمی غضروف کشکک زانو تشخیص داده می‌شود، اما در سندرم زانوی دونده، مشکل اصلی در نحوه‌ی حرکت کشکک زانو است(نه در غضروف پشت کشکک).در این مقاله در خصوص شایع‌ترین علل و علائم بیماری کندرومالاسی و همچنین بهترین راه‌های درمان و روند بهبودی این بیماری صحبت خواهیم کرد.

 

نقش کشکک در مفصل زانو

ابتدا باید دید کشک زانو چیست؟ کشکک زانو، استخوان کوچک مثلثی شکل است که جای آن دقیقاً در داخل عضلات چهار‌سر ران و در جلوی ران است. بیماری کندرومالاسی کشکک زانو در اثر نرمی و آسیب‌دیدن غضروف پشت کشکک زانو ایجاد می‌شود. این غضروف ضخیم‌ترین غضروف بدن است که در زیر کشکک زانو و در شیار کشکک در جلوی استخوان ران، قرار می‌گیرد، جایی‌که با حرکت‌دادن پا، بالا و پایین می‌رود.

دلایل وجود این غضروف در زیر کشکک زانو عبارتند از:

• باعث حرکت و لغزش آرام کشکک روی استخوان‌های زانو می‌شود.
• این غضروف به‌عنوان ضربه‌گیر در برابر سایش‌های ناشی از حرکت عمل می‌کند.
• کشکک زانو علاوه بر کمک به محافظت از مفصل زانو، با کاهش نیروی مورد نیاز برای حرکت‌دادن زانو، باعث عملکرد مؤثرتر ماهیچه‌های چهارسر ران هم می‌شود.

علل نرمی غضروف کشکک زانو

دلیل اصلی این بیماری ، به وجود‌آمدن مشکل در نحوه‌ی حرکت کشکک زانو است. کشکک زانو به‌جای این‌که به آرامی در شیار کشکک به‌سمت بالا و پایین بلغزد، کمی جابه‌جا شده و با لبه‌ی شیار اصطکاک پیدا می‌کند. سابیدگی کشکک زانو با لبه‌ی شیار کشکک منجر‌به ایجاد پارگی‌های کوچک در غضروف این ناحیه و در نتیجه التهاب و زانو درد می‌شود.

4 دلیل نرم شدن غضروف کشکک زانو

عدم تعادل عضلانی: 

با سفت شدن عضلات اطراف مفصل زانو، کشکک از جای خود کمی به‌سمت پهلو کشیده می‌شود، و روی لبه‌ی شیاری ، ساییده می‌شود و باعث ایجاد مقدار زیادی اصطکاک و در نهایت آسیب‌رساندن به غضروف زانو می‌شود. این وضعیت تحت عنوان حرکت نامناسب کشکک هم شناخته می‌شود

 

تراز‌ نبودن کشکک زانو:

استخوان کشکک زانو در برخی افراد در وضعیت مناسبی قرار نمی‌گیرد، به این معنی که یا خیلی بالا و یا خیلی پایین‌تر از موقعیت صحیح خود قرار می‌گیرد. البته برخی از افراد هم هستند که با این مشکل متولد می‌شوند، اما این عارضه تا سنین نوجوانی در آن‌ها ظاهر نمی‌شود.

استفاده مفرط از پاها:

فعالیت‌هایی مانند دویدن، پریدن، پیچ خوردگی پا که نیروهای قوی و تکراری را به قسمت کششک زانو وارد می‌کنند، می‌توانند باعث آسیب‌دیدن غضروف کششک زانو و در نتیجه بیماری کندرومالاسی شوند.

صافی کف پاها:

صاف‌بودن کف پاها با تغییر‌دادن نیروهای وارد بر زانو در هنگام دویدن و پیاده‌روی، کشک زانو را در معرض آسیب بیشتری قرار می‌دهد.

 

علائم بیماری نرمی غضروف کششک زانو

1- درد جلوی زانو: درد آن بیشتر یک درد جزئی، قابل تحمل و طولانی است تا یک درد شدید.

2- احساس ساییدن و سر‌و‌صدا : هنگام حرکت‌دادن پا باعث ایجاد سروصدا و حس سابیدگی در مفصل زانو می‌شود که به آن کرپیتوس گفته می‌شود.

3- تورم جزئی : در این بیماری معمولاً در اطراف کشکک زانو تورم جزئی ایجاد می‌شود.

4- حساسیت : کششک زانو نسبت به هر فشاری حساس می‌شود.

5- درد در هنگام استفاده از پله‌ها : احساس درد در پاها، زمان پایین‌آمدن از پله‌ها نسبت به بالا‌رفتن شدید‌تر است.

6- درد بعد از استراحت طولانی‌مدت : وقتی پس از نشستن طولانی‌مدت می‌خواهید از جای خود بلند شوید، درد شدیدتری را احساس می‌کنید.

 

راه‌های تشخیص نرمی غضروف کشکک زانو

معمولاً پزشک از علائمی که دارید و با انجام چند آزمایش بالینی (شامل معاینه فیزیکی حرکت زانو و فشار آوردن به کشک زانو)، نرمی غضروف کشکک زانو را تشخیص می‌دهد.همچنین رادیوگرافی یکی از راه های تشخیص برای این بیماری زانو میباشد.

 

این مشکل معمولاً توسط اشعه ایکس استاندارد نشان داده نمی‌شود، با این‌حال می‌توان از نمای افقی اشعه ایکس که از کنار پا گرفته شده است برای دیدن پشت کشکک زانو استفاده کرد. گاهی اوقات برای تأیید تشخیص از اسکن MRI نیز استفاده می‌شود.

 

راه های درمانی برای نرمی غضروف کشکک زانو

 

فیزیوتراپی نرمی غضروف کشکک زانو

برای مشکل آسیب غضروف کشک زانو، فیزیوتراپی زانو یکی از روش های درمانی اصلی این عارضه است. در این درمان، فیزیوتراپیست اقدام به تقویت و دادن تمرینات کششی برای عضلات چهارسر ران و همسترینگ میکند.علاوه بر این عضله VMO که برای محافظت و نگهداری کشک زانو است باید تقویت بشود. در فیزیوتراپی نرمی غضروف کشکک زانو از الکتروتراپی و اولتراسوند هم برای کاهش کردن درد و التهاب استفاده می شود.

 

 

زانو‌بندها برای نرمی کشکک زانو

ممکن است به‌نظر نرسد اما پوشیدن زانو‌بند در زیر کشکک زانو فشار را از روی مفصل کم می‌کند و درد زانو را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. استفاده از زانوبند بسیار ساده و مؤثر است.

 

P.R.I.C.E

 یکی از ساده‌ترین و دردسترس‌ترین درمان‌ها P.R.I.C.E است که به معنی چهار اقدام پیشگیری و حفاظت، استراحت، استفاده از یخ و بالا‌بردن پا است.

تمرینات زانو برای نرمی غضروف کشک زانو

انجام تمرینات ورزشی تقویتی و کششی واقعاً می‌تواند با مقابله با هرگونه عدم‌تعادل عضلانی به بهبود نحوه‌ی حرکت کشکک زانو و کاهش فشار از روی کشکک کمک کند.

یخ درمانی

 قرار‌دادن کیسه یخ روی زانو قبل و بعد از فعالیت می‌تواند به کاهش تورم و درد کشکک زانو کمک کند.

کفی کفش‌ها

 اگر کف پایتان صاف است و از بیماری کندرومالاسی رنج می‎برید، پوشیدن کفی‌ها یا همان «ارتز» واقعاً می‌تواند کمک‌کننده باشد. کفی‌ها به‌سادگی داخل کفش شما می‌لغزند و با حمایت از قوس‌های پا باعث کاهش نیرو وارد به کشکک زانو می‌شوند.

در صورتی که می‌خواهید از کفی‌های کفش استفاده کنید، باید آن‌ها را حتماً در هر دو کفش بپوشید، در غیر این صورت به‌دلیل بلندتر شدن یک پا از پای دیگر، می‌تواند منجر به ایجاد مشکلات کمر و لگن شود. همچنین باید با استفاده کفی‌ها در دوره‌های کوتاه‌مدت به بدنتان اجازه دهید تا به تدریج خود را با کفی‌های کفش تنظیم کند.

دارو

دارو‌هایی مانند ایبوپروفن که در دسته‌ی دارو‌های غیر‌استروئیدی ضد‌التهاب (NSAID) قرار می‌گیرند، باعث تسکین التهاب و درد ناشی از کندرومالاسی می‌شوند. البته همیشه قبل از مصرف هر دارویی با پزشک خود مشورت کنید.

بانداژ

 استفاده از بانداژ می‌تواند در کاهش فشار از روی کشکک زانو و تنظیم مجدد پوزیشن کشکک زانو به‌خصوص در هنگام ورزش‌کردن مفید باشد.

اصلاح فعالیت‌های ورزشی خود

 یکی از درمان‌های مهم کندرومالاسی کشکک، اجتناب از فعالیت‌هایی است که باعث ایجاد فشار زیاد بر کشکک زانو می‌شود. کارهایی مثل محدود‌کردن دویدن و جایگزین‌کردن شنا یا دوچرخه‌سواری به‌جای آن، استفاده از کفش‌های خوب بالشتک‌دار برای دویدن، دوری از دویدن بر روی سطوح سخت مانند بتن، به کاهش فشار بر کشکک زانو کمک زیادی می‌کند.

استفاده از پدها و محافظ‌های زانو

پدهای ژلی با برداشتن فشار از پشت کشکک زانو، راهی عالی برای کاهش درد و سوزش کشکک زانو در هنگام زانو‌زدن هستند.

جراحی زانو

 گزینه‌ی جراحی زانو برای درمان بیماری نرمی غضروف کشکک زانو تنها در صورتی توصیه می‌شود که هیچ درمان دیگری مؤثر نباشد و درد واقعاً در زندگی روزمره بیمار اختلال ایجاد کند.

برای جراحی معمولاً از روش آرتروسکوپی زانو استفاده می‌کنند، که در این روش دو تا سه سوراخ کوچک در اطراف زانو ایجاد می‌کنند و یک دوربین را از طریق یکی از این سوراخ‌ها وارد زانو می‌کنند. و رباط‌های سفت‌شده زانو را قطع می‌کنند تا کشکک دوباره به محل مناسب خود در شیار زانو بازگردد و با کمک آرتوسکوپ تکه‌های آسیب‌دیده غضروف تراشیده می‌شود تا امکان حرکت درست کشکک زانو فراهم شود.

 

فرآیند بهبودی در نرمی غضروف 

این بیماری معمولاً با دارو و انجام حرکات ورزشی طی چند ماه برطرف می‌شود و انجام جراحی کشکک زانو به‌ندرت نیاز می‌شود. برای بهبودی سریع‌تر تمرینات تقویتی و کششی انجام دهید تا عضلات اطراف زانو تقویت شوند.
 

یکی از اشتباهات رایج در تشخیص این بیماری

یکی از اشتباهات رایج پزشکان در تشخیص، این است که هر دردی در ناحیه‌ی جلوی زانو را به‌عنوان بیماری نرمی غضروف کشکک زانو تشخیص می‌دهند، در حالی‌که همیشه هم این تشخیص درست نیست. چرا‌که یکی دیگر از علل شایع دردهای جلوی زانو، سندرم زانوی دونده یا همان درد قدامی زانو یا درد پاتلوفمورال است.

جالب است بدانید که علائم این دو بیماری می‌توانند مشابه باشند، اما در سندرم زانوی دونده، نرم‌شدن و آسیب‌دیدن غضروف، که مشخصه نرمی غضروف کشکک زانو است، وجود ندارد. با این حال، درمان هر دو بیماری مشابه هم است.

 

سخن آخر

در این مقاله مختصری در خصوص علل، علائم و درمان‌های بیماری نرمی غضروف کشش زانو صحبت شد. اگر فکر می‌کنید که علائم این بیماری را دارید بهتر است برای درمان به پزشک مراجعه کنید و از خود درمانی خود‌داری کنید.