راه های جلوگیری از شدت گرفتن آرتروز زانو
جلوگیری از شدت گرفتن آرتروز زانو
آرتروز زانو یکی از بیماریهای شایع در بین جوانان و سالمندان است که دلایل مختلفی دارد و در صورت عدم رعایت و مراقبت نکردن باعث مشکلات بسیار از جمله عدم تحرک فرد و درد و گرفتگی در مفاصل میشود. در این مطلب قصد داریم درباره آرتروز زانو و راههای جلوگیری از شدت گرفتن آن صحبت کنیم.
آرتروز زانو چیست ؟
آرتروز زانو به التهاب مفاصل زانو گفته میشود که چنانچه در مراحل اولیه تشخیص داده شود باعث پیشگیری از شدت گرفتن آن شده و به درمان آن کمک میکند. آرتروز زانو به مرور زمان و در طی سالیان شدت مییابد و به مرور زمان باعث کاهش تحرک و مشکل در فعالیتهای روزانه فرد میشود.
عوامل ایجاد آرتروز زانو
اضافه وزن بالا
یکی از عوامل شایع در بروز آرتروز زانو و افزیش شدت آن اضافه وزن شدید و چاقی است در بین افراد دارای اضافه وزن زیاد آرتروز زانو شایعتر از افراد با وزن متعادلتر است.
طبق مطالعات انجام شده اکثر افرادی که دارای اضافه وزن هستند چهار برابر بیشتر از سایر افراد در معرض آرتروز زانو قرار دارند؛ زیرا بیشترین وزن انسان روی مفاصل لگن، زانو و پا قرار دارد، به همین دلیل هرچه وزن فرد بیشتر باشد فشار وارد شده به لگنها، زانو و پا افزایش مییابد.
مصدومیت و آسیب دیدگی مفاصل
آسیب مفاصل در اثر فشار زیاد بر روی زانو و پاها اتفاق میافتد و به مرور زمان باعث سایش و تحلیل رفتن غضروفها و بروز آرتروز زانو میشود. به همین دلیل مراقبت از زانو در هنگام فعالیتهای ورزشی و شغلهایی که در آنها حرکات زانو زیاد است، اهمیت بالایی دارد.
استعمال دخانیات
استعمال دخانیات از دیگر عوامل آسیب به مفاصل و غضروفها میشود. سیگار کشیدن باعث افزایش رماتیسم مفصلی شده و همین امر سبب آسیب به مفاصل و ایجاد آرتروز زانو و سایر آرتروزها میشود.
ویروس و باکتری
وجود ویروس و باکتری در بدن که باعث عفونت شدید در فرد شود به مرور زمان باعث عفونت در مفاصل شده و همین امر سبب آرتروز زانو خواهد شد.
عوامل ژنتیکی
از دیگر عواملی که باعث آرتروز زانو و شدت یافتن آن میشود عوامل ژنتیکی هستند که به دلیل وجود ژنهای خاص در بدن، فرد دچار آرتروزهایی مانند روماتیسم مفصلی و لوپوس سیستمی میشود.
عکس از تفاوت مفصل زانو سالم با مفصل زانوی آرتروز شده
راه های پیشگیری از تشدید آرتروز زانو
کنترل وزن
مهمترین فاکتور در جلوگیری از بروز آرتروز و شدت یافتن آن کنترل و ثابت نگه داشتن وزن است. چنانچه فرد دارای اضافه وزن بتواند تنها 5 درصد از وزن خود را کم کند باعث کاهش فشار در مفاصل زانو، لگن و پا میشود.
فعالیت جسمانی و ورزش
انجام منظم ورزشهای مناسب مانند شنا، دوچرخه سواری و استفاده از وزنههای سبک برای افزایش قدرت زانو و لگن موثر است. ورزش باعث افزایش قدرت عضلات چهار سر ران و زانو شده و به جلوگیری از تحلیل رفتن مفاصل پایین تنه کمک فراوانی میکند.
چنانچه بعد از تمرینات درد در مفاصل زیاد شد، میتوانید با استفاده از کمپرس سرد و گرم و داروهای مسکن درد مفاصل را کاهش دهید.
تغذیه سالم
داشتن یک رژیم غذایی مناسب علاوهبر سلامت جسم، کنترل وزن و جلوگیری از سایر بیماریها، باعث افزایش قدرت مفاصل و استحکام آنها میشود. استفاده از غذاهایی که دارای امگا3 و ویتامین D هستند مانند روغن ماهی، روغن زیتون، تخم کتان، ماهی سالمون، ماهی ساردین، سبزیجات و گردو باعث جلوگیری از بروز آرتروز و شدت یافتن آن میشود.
کنترل قند خون و دیابت
افزایش قند خون رابطه مستقیم با ابتلای فرد به آرتروز و استئوآرتریت دارد؛ به همین دلیل توصیه میشود افراد قند خون خود را کنترل کنند تا از ایجاد مولکولهایی که سبب حساس شدن غضروفها و آسیب به مفاصل میشود جلوگیری شود.
معرفی مطلب مرتبط
مطلب مرتبطی با موضوع پارگی مینیسک زانونوشته شده است. میتوانید مراجعه کنید و اطلاعات بیشتری در این مورد کسب کنید.
راههای درمان آرتروز زانو
مسکن و داروی ضد التهاب
از جمله داروهایی که برای کاهش و تسکین درد ناشی از آرتروز زانو مصرف میشود که بهتر است تحت نظر پزشک و براساس میزان شدت آرتروز مصرف شود پماد کپسایسین، طب سوزنی یا ناپروکسن است.
فیزیوتراپی برای آرتروز زانو
چنانچه درد زانو و شدت آرتروز به قدری باشد که فعالیتهای روزانه را مختل کند براساس نظر پزشک فیزیوتراپی و کاردرمانی میتواند تاثیر بالایی در کاهش درد زانو داشته باشد.
فیزیوتراپی با انجام حرکات و ورزشهای مناسب باعث انعطافپذیری و تقویت عضلات و مفاصل شده که این کار علاوه بر کاهش درد به پیشگیری از شدت گرفتن آرتروز کمک بسیاری میکند.
پیوند غضروف
پیوند غضروف مناسب برای بیماران جوانان و برای آسیبهای غضروفی کوچک است. در پیوند غضروف بافت طبیعی از قسمت دیگر گرفته شده و به غضروفی که به اصطلاح آسیب دیده و سوراخ شده پیوند زده و به پر شدن سوراخ غضروف کمک میکند.
جراحی آرتروپلاستی زانو
در جراحی آرتروپلاستی یا تعویض مفصل، غضروف آسیب دیده برداشته شده و مفصل مصنوعی که از جنس پلاستیک یا فلز است جایگزین مفصل اصلی میشود تا عملکرد زانو را بهبود بخشد.
تزریق اسیدهیالورونیک به زانو
اسید هیالورونیک نوعی استروئید است که به رفع التهاب کمک میکند. در برخی موارد طبق نظر پزشک معالج تزریق اسیدهیالورونیک برای روان شدن حرکت در زانو انجام میشود.
قرار نگرفتن در معرض هوا
از دیگر عوامل در شدت یافتن و افزایش درد ناشی از آرتروز قرارگیری در معرض هوای سرد و مرطوب است. توصیه میشود افرادیکه دارای آرتروز زانو هستند هنگام قرارگیری در هوای سرد زانوی خود را گرم نگه داشته و از قرارگیری در آبوهوای مرطوب تا حد امکان دوری کنند.
علائم تشخیص آرتروز زانو
برای تشخیص آرتروز زانو و علائم آن نیاز به مراجعه به پزشک متخصص است؛ اما از شایعترین علائم در آرتروز زانو میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- گرم شدن و احساس گرما در مفاصل
- صدا دادن هنگام راه رفتن و حرکت دادن زانو
- احساس درد در هنگام راه رفتن و حرکت
- ورم زانو
- مشکل در هنگام راه رفتن، نشستن و خم کردن زانو و کاهش تحرک
- سفت شدن زانو بعد از نشستن طولانی مدت و حرکت نداشتن به ویژه در صبح و بعد از بیدار شدن از خواب
سخن پایانی
آرتروز بیماری شایع است که به دلیل فعالیتهای شدید، سن و شغل در افراد بسیاری شایع شده است؛ آرتروز چنانچه در مراحل اولیه تشخیص داده شود علاوهبر درمان، به کنترل بیماری و پیشگیری از شدت گرفتن آن کمک بسیاری میتوان کرد. در نهایت با انجام فعالیتهایی که گفته شد و راههای درمان مناسب میتوان از بروز آرتروز زانو تا حد بالایی جلوگیری کرد.